Praktyki nauczycielskie w przedszkolu – instrukcja

Liczba godzin: 60 godz.

Forma zaliczenia: ZO

Termin: Praktyka ciągła dwutygodniowa (semestr letni)

I. Cele praktyk:

Założeniem praktyki jest umożliwienie studentom nie tylko obserwacji i analizy sytuacji edukacyjnych, ale także samodzielnego projektowania, a następnie prowadzenia zajęć dydaktycznych w przedszkolu. Celem praktyki jest bezpośrednie przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela poprzez tworzenie i wzbogacanie własnego warsztatu pracy.

II. Treści praktyki

Student podczas praktyki dyplomowej już nie tylko obserwuje pracę placówki przedszkolnej, ale w pełni aktywnie włącza się we wszystkie zadania. Organizuje swoją praktykę według ramowego rozkładu dnia, tworzy i wykorzystuje w pracy dokumentację przedszkola. Nie tylko uczestniczy, ale i samodzielnie projektuje oraz przeprowadza zajęcia edukacyjne z pełną świadomością metod, form i środków dydaktycznych, jakie należy zastosować. Dostrzega indywidualne potrzeby rozwojowe dzieci i samodzielnie diagnozuje problemy wychowawcze oraz edukacyjne dzieci. Planuje działania naprawcze. Podejmuje refleksję pedagogiczną i dokumentuje ją celem przygotowania do przyszłej pracy pedagogicznej.

Zadania i treści praktyki studenci/tki realizują w ramach następujących modułów:

• Zapoznanie z dokumentacją przedszkolną oraz programem i rozkładem materiału nauczania. Refleksje i opracowanie dokumentacji z praktyk – 10 godz.

• Obserwowanie zajęć przedszkolnych (w tym obserwacja dziecka) – 15 godz.

• Samodzielne prowadzenie zajęć (także z wykorzystaniem własnych scenariuszy) – 25 godz.

• Konsultacje związane z przygotowaniem zajęć, omawianie obserwowanych i samodzielnie prowadzonych zajęć z nauczycielem/nauczycielką – opiekunem praktyki – 10 godz.

3. Organizacja praktyki

Studenci/studentki przydzielani są do klas samodzielnie lub parami. Studenta/studentkę obowiązuje codzienna praca w przedszkole zgodnie z zaplanowanym harmonogramem zajęć. Harmonogram zajęć opracowuje student/studentka z nauczycielem/lką-opiekunem praktyk i przedstawia go opiekunowi z UW. W razie choroby student/studentka niezwłocznie powiadamia opiekuna praktyk w szkole i w UW.

• Studenci/studentki współpracują z koordynatorem praktyk z ramienia UW zgodnie z zasadami odbywania praktyk w zakresie procedury ubezpieczenia i sporządzenia wymaganej dokumentacji do realizacji praktyki na terenie przedszkola (podpisywanie porozumień, dostarczenie do przedszkola ramowego programu praktyk, wzoru zaświadczenia, instrukcji praktyk) .

• Studenci są ubezpieczani NNW na czas praktyk. Każdy student zgłasza się w tej sprawie do P. Agnieszki Tokarzewskiej drogą mailową a.tokarzewska@uw.edu.pl wysyłając stosowną tabelę. Do uzyskania ubezpieczenia niezbędne jest podanie następujących informacji: imię i nazwisko, numer PESEL oraz termin rozpoczęcia i zakończenia praktyk. Szczegółowe wytyczne w tej sprawie studenci uzyskują od opiekunów praktyk z ramienia WP. Zgłoszenie należy przesłać najpóźniej 5 dni przed dniem rozpoczęcia praktyk (z wyłączeniem sobót, niedziel, świąt i innych dni wolnych od pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami). Wskazane jest przesłanie w zgłoszeniu przedziału czasowego pobytu studenta w placówce. Wzór tabeli zgłoszeniowej stanowi oddzielny dokument.

• W celu przeprowadzenia badań SANEPIDU, student udaje się do dziekanatu, gdzie otrzymuje zaświadczenie informujące o posiadaniu statusu studenta i konieczności odbycia obowiązkowych praktyk w przedszkolu. Z zaświadczeniem student zgłasza się do sanepidu i umawia na badania w celach sanitarno-epidemiologicznych. Z wynikami badań udaje się do lekarza medycyny pracy, który wydaje końcowe zaświadczenie o stanie zdrowia.

• Przed rozpoczęciem praktyki student/studentka ma obowiązek zapoznania się ze statutem przedszkola, programem wychowawczym, programem współpracy z rodzicami i innymi regulaminami obowiązującymi na terenie placówki (zwykle dostępne są na stronie internetowej), a także z filozofią edukacyjną przedszkola (historia, misja, wizja, osiągnięcia), w której realizowana jest praktyka.

• W ciągu pierwszych dwóch dni studenci/studentki obserwują zajęcia prowadzone przez nauczyciela/lę oraz wszystkie inne aktywności odbywające się w ciągu dnia. W tym okresie studenci/studentki powinni także poznać:

  • zasady prowadzenia dokumentacji przedszkolnej,

  • obowiązki nauczyciela/lki-wychowawcy klasy i ustalić z opiekunem praktyk zakres własnych zadań w tym zakresie,

  • zwyczaje, które wprowadził wychowawca na terenie swojej klasy, a także zasady współpracy z rodzicami,

  • metody i formy, które wykorzystuje podczas zajęć nauczyciel/lka,

  • dostępną bazą środków dydaktycznych,

  • nawiązać kontakt i poznać dzieci,

  • pozyskać informacje na temat specyficznych problemów wychowawczych klasy, omówić przyjęte sposoby ich rozwiazywania i profilaktyki,

  • przeanalizować program i rozkład materiału nauczania, a następnie w uzgodnieniu z nauczycielem/lką dokonać wyboru celów i tematów zajęć, które będą realizować podczas praktyki,

  • przygotować plan działań projektowych i przedstawić je do zatwierdzenia nauczycielowi/lce.

• Następnie praktykanci/praktykantki samodzielnie realizują zaplanowane i zatwierdzone przez opiekuna praktyk działania. Uczestniczą w każdej aktywności wynikającej z harmonogmrau dnia w przedszkolu, prowadzą zajęcia własne na podstawie samodzielnie przygotowanych scenariuszy.

• Po wszystkich przeprowadzonych zajęciach praktykanci/praktykantki wraz z nauczycielem/lką analizują swoją pracę. Zwracają uwagę na zgodność między zamierzeniami i przebiegiem zajęć, na trudności i osiągnięte sukcesy.

• Podczas praktyki studenci/studentki powinni

  • obserwować zajęcia i inne formy aktywności organizowane i prowadzone przez nauczyciela/lkę w grupie dzieci,

  • przeprowadzić obserwację rozwoju dziecka, zebrać dane z wywiadów z nauczycielem, wypełnić arkusz Studium przypadku oraz opracować wyniki obserwacji wraz z refleksjami,

• przeprowadzić zajęcia według samodzielnie opracowanych autorskich scenariuszy i dokonać refleksji w formie opisowej.

• Po zakończeniu praktyki student/tka dokonuje ewaluacji własnych kompetencji

3. Zadania opiekuna praktyk na terenie przedszkola

• Opracowanie harmonogramu i zorganizowanie poszczególnych dni pracy studentów/tek.

• Pomoc w procesie obserwacji rozwoju dziecka i opracowaniu jej wyników.

• Pomoc w wyborze tematów zajęć w terminie umożliwiającym studentom gruntowne przygotowanie się do pracy.

• Konsultowanie przygotowanych przez studentów/studentki autorksich konspektów zajęć i zatwierdzenie ich do realizacji.

• Kontrola nad prawidłowym przebiegiem prowadzonych zajęć.

• Wspólna refleksja i ocena poszczególnych elementów przeprowadzonych zajęć, udzielenie studentowi odpowiednich wskazówek i rad.

• Wystawienie zaświadczenia o odbyciu praktyki według dostarczonego wzoru.

5. Zaliczenie praktyki

Praktykę pedagogiczną zalicza koordynator praktyki z ramienia UW na podstawie otrzymanej dokumentacji formalnej oraz analizy prac studenta zgromadzonych w portoflio.

Do dokumentów formalnych należą:

• porozumienie w sprawie organizacji praktyk pedagogicznych

• ramowy program praktyki pedagogicznej

• zaświadczenie o odbyciu praktyk pedagogicznych (opinia nauczyciela, opiekuna praktyk)

W portfolio powinny zostać umieszczone:

• studium przypadku wraz z opracowanymi wynikami obserwacji przeprowadzanej z jego wykorzystaniem

• trzy autorskie scenariusze zajęć wraz z refleksją w formie opisowej

VI. Literatura

• Bulera M., Żuchelkowska K. (2006), Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.

• Bullough R. (2009), Początkujący nauczyciel: studium przypadku, GWP – Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

• Giza T. (1999), Przygotowanie studentów do twórczej pracy pedagogicznej. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, Kielce.

• Kataryńczuk – Mania L., Magda-Adamowicz Marzenna, Olczak Agnieszka (2017), Pedagogika przedszkolna szansą na świadome budowanie potencjału dziecka, Wydawncitwo Adam Marszałek

• Klim-Klimaszewska A. (2010), Pedagogika przedszkolna. Polski Instytut Wydawniczy Warszawa.

• Klim-Klimaszewska A. (2005), Z praktyki wychowania przedszkolnego. Wydaw. Akademii Podlaskiej, Siedlce.

• Krzemińki M., Moraczewska B.(red.), (2012), Praktyki pedagogiczne ważnym ogniwem w procesie kształcenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej, T I. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku, Włocławek

• Leżańska W., Płóciennik E. (2021), Pedagogika przedszkolna z metodyką, Wydawnictwo Uniwresytetu Łódzkiego, Łódź

• Luck G. (2007), Nowe łatwe eksperymenty dla rodziców i dzieci. Wydawnictwo Jedność, Kielce.

• Przyborowska B. (2013) Pedagogika innowacyjności. Między teorią, a praktyką. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika,Toruń.

• Sieńczewska M. (red.), (2014), Razem poprzez zmiany w kształceniu praktycznym przyszłych nauczycieli, Warszawska Firma Wydawnicza s.c.

• Szuścik U. (red.), (2013), Teoria i praktyka pedagogiczna w refleksji naukowej i praktycznej, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

• Szymańska M. (2019), Portfolio w kształceniu nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków.

• Wlaźnik K. (1999), Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Wydawnictwo JUKA, Warszawa.